Line 334:
Line 334:
తాగేెందుకు సాచఛమైన నీర్ప అెందుబ్దటులో ల్కపోవడెం వెంటి పరిణమాలు సెంభవిసాతయి.
తాగేెందుకు సాచఛమైన నీర్ప అెందుబ్దటులో ల్కపోవడెం వెంటి పరిణమాలు సెంభవిసాతయి.
−
== '''2. పరావరణ సెంక్షోభెం అెంటే...?''' ==
+
== '''2. పరావరణ సెంక్షోభెం అెంటే..?''' ==
+
మానవ చరాలు మనతోపాటు ఈ భూమిని పెంచ్చకుెంటునా జీవజ్ఞతలపై ఎలాెంటి ప్రభావెం చూపుతోెంది?
+
+
మానవ ఆరోగాానికి, సమృదిధలో జీవవైవిధ్ాత ప్రముఖ్ాత ఏమిటి? ప్రపెంచవాాపతెంగా సాథనిక జ్ఞతల పాత్ర ఏమిట్నాది ఈ
+
+
విభాగెంలో తెలుసుకుెందాెం.
+
+
+
మానవ ఆరోగాానికి... మన చ్చటట ఉెండ జెంతవులు, మొకకలు, పరావరణలకు మధ్ా సెంకిోషటమైన సెంబెంధ్ెం ఉెంది.
+
+
ఫలితెంగా మనుషులు మరీ ముఖ్ాెంగా ధ్నిక దేశాల వార్ప ప్రకృతితో, కొనిా రకాల జెంతవులు, మొకకలతో వావహరిెంచిన
+
+
తీర్ప కారణెంగా వాటి ఉనికి ప్రమాదెంలో పడెంది. జీవ విన్నశనెం చరిత్ర మొతతమీీద ఇపుుడ చాలా వేగెంగా జర్పగుతెండట్ెం
+
+
గమన్నరహెం.
+
+
+
జీవవైవిధ్ాత అెంటే... భూమిపై కనిపిెంచ అనిా రకాల జెంతవులు, మొకకలు, సూక్ష్మజీవులు, శలెంధ్రాలనీా కలిపే. ఒకోక
+
+
జీవజ్ఞతికి ఆయా జీవావరణ వావసథ ఆరోగాెం విషయెంలో నిరిిషటమైన పాత్ర ఉెంటుెంది. అయితే కాలుషాెం, వాతావరణ మార్పు,
+
+
ఆక్రమణ గ్రహాెంతర జ్ఞతలు, సహజ జీవావాసాల దోపిడీ (ఉనాదాని కెంటే ఎకుకవగా చపలు పడుతెండట్ెం వెంటివి)ల
+
+
కారణెంగా భూమీీద 80 లక్ష్ల వరకూ జీవజ్ఞతలు ఉెంటే అెందులో పది లక్ష్లు విన్నశన్ననికి దగగరగా ఉన్నాయి.
+
+
+
దీనికి అనక కారణలు ఉన్నాయి. వేర్ార్ప వృక్ష్, పక్షి, జెంత జ్ఞతలకు ఆలవాలమైన అడవులు ప్రపెంచవాాపతెంగా వేగెంగా
+
+
తరిగిపోతెండట్ెం వీటిలోో ఒకటి. అడవులను న్నశనెం చసి ఆ ప్రెంతానిా వావసాయెం ల్దా ఇతర మానవ అవసరల కోసెం
+
+
వినియోగిెంచడెం ఏటా పెర్పగుతనా విషయెం తెలిసిెందే.
+
+
+
జీవవైవిధ్ాత నశెంచిపోతనాెందుకు ఉనా కారణలోో ఆహార వావసథలు వావసాయెం ప్రధానమైనవి. ఒకక వావసాయెం
+
+
కారణెంగాన దాదాపు 24000 జీవజ్ఞతలు విన్నశన్ననికి దగగరవుతనాటుో అెంచన్న. ప్రసుతతెం ప్రపెంచెం మొతతెం ఆహారెం
+
+
కోసెం కొనిా రకాల మొకకలపైన ఆధారపడుతన్నాయి. వెందల ఏళ్లోగా అతితకుకవ ఖ్ర్పచతో ఎకుకవ ఆహారనిా ఉతుతిత
+
+
చయడెంపై దృషిట కేెంద్రీకరిెంచార్ప. ఈ రకమైన తీవ్రసాథయి వావసాయ ఉతుతిత కాసాత భూమీీద నల, పరావరణ వావసథలను
+
+
న్నశనెం చశాయి. నల క్రమేపీ నిరీారామైపోతోెంది.
+
+
+
పైగా ఈ కాలపు వావసాయెం ఎర్పవులు, క్రిమిన్నశనులు, విదుాతత నల, నీర్పలపై ఎకుకవగా ఆధారపడుతెండట్ెం... ఒకే
+
+
రకమైన పెంట్ను ఎకుకవగా పెండెంచడెం (మోనో క్రాపిెంగ), అవసరనికి మిెంచి దుకుకలు దునాడెం (భూమి లోపలి పొరల
+
+
నిరీణెం పరికరలు, యెంత్రాల కారణెంగా దెబబతిెంటుెంది) వెంటివి అనక పక్షిజ్ఞతలు, క్షీరదాలు, కీట్కాలు ఇతర జీవజ్ఞతల
+
+
ఉనికిని ప్రశాారథకెం చశాయి. ఈ జీవజ్ఞతలు గూళ్లో కటుటకున ప్రెంతాలు నశెంచిపోయాయి. బ్రీడెంగ, ఫీడెంగ, గుమికూడట్ెం
+
+
వెంటి వాటిలోోనూ తేడాలు వచచశాయి.
+
+
+
జీవజ్ఞతలోో వైవిధ్ాత ల్మి కాసాత పరావరణ వావసథలను బలహీనెం చఆసతయి. వాాధులు, ప్రకృతివైపరీతాాల బ్దరిన పడ
+
+
అవకాశాలను పెెంచ్చతాయి. మానవ సెంక్షేమానికి వీటి దాార అెందే సవలూ తగిగపోతాయి. కేనసర వెంటి వాాధుల చికితసలో
+
+
వాడ మెందులు చాలా వరకూ ప్రకృతి నుెంచి వచిచనవే. ల్దా అచచెం అలాగే ఉెండ కృత్రిమ ఉతుతతల్.
+
+
+
ఏటికేడాదీ ప్రపెంచ జన్నభా పెర్పగుతనా నపథ్ాెంలో ప్రథ్మిక అవసరలు తీర్పచకునెందుకు పరారవరణెంపై ఆధారపడ వారి
+
+
సెంఖ్ా కూడా పెర్పగుతెందని అరథెం చసుకోవాలి. పరావరణ వావసథల న్నశన్ననికి అడుడకట్ట వేయడెం, పునర్పదధరిెంచడాల
+
+
దాార వాతావరణ మార్పుల ప్రభావానిా పరిమితెం చయకపోతే... రనునా దశాబ్దిలోో జీవవైవిధ్ాత నషటపోయే వేగెం మరిెంత
+
+
పెర్పగుతెందనాది సుషటెం. అెందుకే దీనిా ఓ సెంక్షోభెంగా పేర్కెంటున్నాము.
+
+
+
జీవవైవిధ్ాతను కాపాడట్ెంలో గిరిజనులు, సాథనికుల పాత్ర....
+
+
సాథనికులు, గిరిజనులకు చెందిన ల్దా వారి నిరాహణలో ఉనా ప్రెంతాలోో జీవవైవిధ్ాత నషటెం సగటు అెంత తీవ్రెంగా ల్దు.
+
+
+
ప్రపెంచవాాపతెంగా దాదాపు 70 దేశాలోోని 37 కోట్ో మెంది గిరిజనులు, సాథనికులు ఉన్నారని అెంచన్న. అెంటే ప్రపెంచ జన్నభాలో
+
+
దాదాపు ఐదు శాతెం మెంది భూమి ఆధారిత జీవవైవిధ్ాెంలో 80 శాతానిా రక్షిసుతన్నారనామాట్. బ్దధ్ాతాయుతెంగా జీవిెంచడెం,
+
+
ప్రకృతితో ఇచిచపుచ్చచకోవడెం, సామరసాెంగా వావహరిెంచడెం గిరిజనుల సెంసకృతి కాగా.. ఆధిపతా సమాజ్ఞల విలువలు దీనికి
+
+
భినామైనది.
+
+
+
ఆరికటిక్స నుెండ దక్షిణ పసిఫిక్స వరకు ఆయా దేశాలు ల్దా ప్రెంతాలోో భినా సెంసకృతలు, జ్ఞతల ప్రజలు వచచెందుకు
+
+
ముెందుగాన అకకడ నివసిసుతనా వార్ప సాథనికులు అనాది సాధారణ నిరాచనెం.యుదధెం, ఆధిపతాెం, సిథరపడట్ెం వెంటి అనక
+
+
చరాల దాార ఇతర ప్రెంతాల నుెంచి వచిచన వార్ప సాథనికులపై పెతతనెం సాధిెంచగలిగార్ప.
+
+
+
అయితే సాథనికుల జన్నభా ప్రపెంచ జన్నభాలో ఐదు శాతెం మాత్రమే అయిన్న వార్ భూమి ఆధారిత జీవవైవిధ్ాతలో 80 శాతానికి
+
+
రక్ష్కులుగా ఉన్నార్ప. ఉదాహరణకు.. పెర్ప దేశెంలోని కుస్క ప్రెంతెంలో ఉెండ కూాచ్చహా ప్రజలు అకకడ పెండ దాదాపు
+
+
1400 రకాల బెంగాళ్దుెంప వెంగడాలను పరిరక్షిసూతెండట్ెం గమన్నరహెం. వీర్ప ఈ పని చయని పక్ష్ెంలో ఈ వెంగడాలోో అధికెం
+
+
ఇపుటికే అెంతరిెంచిపోయి ఉెండవి.
+
+
+
సైన్స గురితెంచని అనక జ్ఞతల మొకకలు, జెంతవులు, కీట్కాలు ప్రకృతిలో ఇెంకా మిగిల్ ఉన్నాయి. ఈ జీవవైవిధ్ాతలో
+
+
అతాధికెం సాథనిక ప్రజలకు చెందిన పూరీాకుల భూమిలోన కనిపిసుతెంది. వీటితో కలిసి సామరసా పూరాకెంగా జీవిెంచడెం
+
+
ఎలాగ్ల యుగాలుగా సాథనిక సెంసకృతలకు తెలుసు. అెంతేకాకుెండా.. వీటి పరిరక్ష్ణ, పునర్పదధరణకు సెంబెంధిెంచిన విలువైన
+
+
జ్ఞానెం కూడా వీరి వదేి ఉెంది. దేశీయ సెంసకృతలు ప్రకృతికి అనుగుణెంగా జీవిెంచగలిగాయి. సహస్రాబ్దిలు, మరియు
+
+
పరావరణ వావసథలను పరిరక్షిెంచడెం మరియు పునర్పదధరిెంచడెం మరియు జీవవైవిధాానిా పెెంపొెందిెంచడెం కోసెం విలువైన
+
+
జ్ఞాన్ననిా కలిగి ఉెంటాయి.
+
+
+
అభివృదిధ కారాక్రమాల కారణెంగా సాథనికులు తమ పూరీాకుల నలను, జీవనోపాధులను కోలోువాలిసన పరిసిథతి ఏరుడెంది. ల్దా
+
+
వీర్ప వాతావరణ మార్పు సెంబెంధిత విపతతలు ప్రభావెం కారణెంగా వాతావరణ శరణర్పథలుగా మారిపోవాలిస వచిచెంది.
+
+
అమెరికా రష్ట్రమైన అలాసాకలో సముద్ర మటాటలు, కారిచచ్చచలు పెరిగిపోతనా కారణెంగా ఇకకడ అతాధిక సెంఖ్ాలో ఉనా
+
+
సాథనికులోో కొెందరిని ఇతర ప్రెంతాలకు తరలిెంచాలిస వచిచెంది.
+
+
+
శతాబ్దిలుగా వివక్ష్కు గురవుతెండట్ెం, వలసరజ్ఞాల ఏరుటు వెంటి కారణల వలో సాథనికేతర్పలతో పోలిసత సాథనికులు కటిక
+
+
దారిద్రాెంలో ఉెండెందుకు మూడు రటుో ఎకుకవ అవకాశాలున్నాయి. జీవవైవిధ్ాతలో ఏరుడన ఈ సెంక్షోభెం వీరి భవిషాతత,
+
+
ప్రతేాకమైన సెంసకృతి, జ్ఞాన వావసథలు, భాషలు, ఉనికిల భవిషాతతోనూ ముడపడ ఉెంది.