Community-Host
53
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Line 334:
Line 334: − + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
Community:Information Booklet Telugu (view source)
Revision as of 15:10, 11 October 2021
, 15:10, 11 October 2021→2. పరావరణ సెంక్షోభెం అెంటే...?
తాగేెందుకు సాచఛమైన నీర్ప అెందుబ్దటులో ల్కపోవడెం వెంటి పరిణమాలు సెంభవిసాతయి.
తాగేెందుకు సాచఛమైన నీర్ప అెందుబ్దటులో ల్కపోవడెం వెంటి పరిణమాలు సెంభవిసాతయి.
== '''2. పరావరణ సెంక్షోభెం అెంటే...?''' ==
== '''2. పరావరణ సెంక్షోభెం అెంటే..?''' ==
మానవ చరాలు మనతోపాటు ఈ భూమిని పెంచ్చకుెంటునా జీవజ్ఞతలపై ఎలాెంటి ప్రభావెం చూపుతోెంది?
మానవ ఆరోగాానికి, సమృదిధలో జీవవైవిధ్ాత ప్రముఖ్ాత ఏమిటి? ప్రపెంచవాాపతెంగా సాథనిక జ్ఞతల పాత్ర ఏమిట్నాది ఈ
విభాగెంలో తెలుసుకుెందాెం.
మానవ ఆరోగాానికి... మన చ్చటట ఉెండ జెంతవులు, మొకకలు, పరావరణలకు మధ్ా సెంకిోషటమైన సెంబెంధ్ెం ఉెంది.
ఫలితెంగా మనుషులు మరీ ముఖ్ాెంగా ధ్నిక దేశాల వార్ప ప్రకృతితో, కొనిా రకాల జెంతవులు, మొకకలతో వావహరిెంచిన
తీర్ప కారణెంగా వాటి ఉనికి ప్రమాదెంలో పడెంది. జీవ విన్నశనెం చరిత్ర మొతతమీీద ఇపుుడ చాలా వేగెంగా జర్పగుతెండట్ెం
గమన్నరహెం.
జీవవైవిధ్ాత అెంటే... భూమిపై కనిపిెంచ అనిా రకాల జెంతవులు, మొకకలు, సూక్ష్మజీవులు, శలెంధ్రాలనీా కలిపే. ఒకోక
జీవజ్ఞతికి ఆయా జీవావరణ వావసథ ఆరోగాెం విషయెంలో నిరిిషటమైన పాత్ర ఉెంటుెంది. అయితే కాలుషాెం, వాతావరణ మార్పు,
ఆక్రమణ గ్రహాెంతర జ్ఞతలు, సహజ జీవావాసాల దోపిడీ (ఉనాదాని కెంటే ఎకుకవగా చపలు పడుతెండట్ెం వెంటివి)ల
కారణెంగా భూమీీద 80 లక్ష్ల వరకూ జీవజ్ఞతలు ఉెంటే అెందులో పది లక్ష్లు విన్నశన్ననికి దగగరగా ఉన్నాయి.
దీనికి అనక కారణలు ఉన్నాయి. వేర్ార్ప వృక్ష్, పక్షి, జెంత జ్ఞతలకు ఆలవాలమైన అడవులు ప్రపెంచవాాపతెంగా వేగెంగా
తరిగిపోతెండట్ెం వీటిలోో ఒకటి. అడవులను న్నశనెం చసి ఆ ప్రెంతానిా వావసాయెం ల్దా ఇతర మానవ అవసరల కోసెం
వినియోగిెంచడెం ఏటా పెర్పగుతనా విషయెం తెలిసిెందే.
జీవవైవిధ్ాత నశెంచిపోతనాెందుకు ఉనా కారణలోో ఆహార వావసథలు వావసాయెం ప్రధానమైనవి. ఒకక వావసాయెం
కారణెంగాన దాదాపు 24000 జీవజ్ఞతలు విన్నశన్ననికి దగగరవుతనాటుో అెంచన్న. ప్రసుతతెం ప్రపెంచెం మొతతెం ఆహారెం
కోసెం కొనిా రకాల మొకకలపైన ఆధారపడుతన్నాయి. వెందల ఏళ్లోగా అతితకుకవ ఖ్ర్పచతో ఎకుకవ ఆహారనిా ఉతుతిత
చయడెంపై దృషిట కేెంద్రీకరిెంచార్ప. ఈ రకమైన తీవ్రసాథయి వావసాయ ఉతుతిత కాసాత భూమీీద నల, పరావరణ వావసథలను
న్నశనెం చశాయి. నల క్రమేపీ నిరీారామైపోతోెంది.
పైగా ఈ కాలపు వావసాయెం ఎర్పవులు, క్రిమిన్నశనులు, విదుాతత నల, నీర్పలపై ఎకుకవగా ఆధారపడుతెండట్ెం... ఒకే
రకమైన పెంట్ను ఎకుకవగా పెండెంచడెం (మోనో క్రాపిెంగ), అవసరనికి మిెంచి దుకుకలు దునాడెం (భూమి లోపలి పొరల
నిరీణెం పరికరలు, యెంత్రాల కారణెంగా దెబబతిెంటుెంది) వెంటివి అనక పక్షిజ్ఞతలు, క్షీరదాలు, కీట్కాలు ఇతర జీవజ్ఞతల
ఉనికిని ప్రశాారథకెం చశాయి. ఈ జీవజ్ఞతలు గూళ్లో కటుటకున ప్రెంతాలు నశెంచిపోయాయి. బ్రీడెంగ, ఫీడెంగ, గుమికూడట్ెం
వెంటి వాటిలోోనూ తేడాలు వచచశాయి.
జీవజ్ఞతలోో వైవిధ్ాత ల్మి కాసాత పరావరణ వావసథలను బలహీనెం చఆసతయి. వాాధులు, ప్రకృతివైపరీతాాల బ్దరిన పడ
అవకాశాలను పెెంచ్చతాయి. మానవ సెంక్షేమానికి వీటి దాార అెందే సవలూ తగిగపోతాయి. కేనసర వెంటి వాాధుల చికితసలో
వాడ మెందులు చాలా వరకూ ప్రకృతి నుెంచి వచిచనవే. ల్దా అచచెం అలాగే ఉెండ కృత్రిమ ఉతుతతల్.
ఏటికేడాదీ ప్రపెంచ జన్నభా పెర్పగుతనా నపథ్ాెంలో ప్రథ్మిక అవసరలు తీర్పచకునెందుకు పరారవరణెంపై ఆధారపడ వారి
సెంఖ్ా కూడా పెర్పగుతెందని అరథెం చసుకోవాలి. పరావరణ వావసథల న్నశన్ననికి అడుడకట్ట వేయడెం, పునర్పదధరిెంచడాల
దాార వాతావరణ మార్పుల ప్రభావానిా పరిమితెం చయకపోతే... రనునా దశాబ్దిలోో జీవవైవిధ్ాత నషటపోయే వేగెం మరిెంత
పెర్పగుతెందనాది సుషటెం. అెందుకే దీనిా ఓ సెంక్షోభెంగా పేర్కెంటున్నాము.
జీవవైవిధ్ాతను కాపాడట్ెంలో గిరిజనులు, సాథనికుల పాత్ర....
సాథనికులు, గిరిజనులకు చెందిన ల్దా వారి నిరాహణలో ఉనా ప్రెంతాలోో జీవవైవిధ్ాత నషటెం సగటు అెంత తీవ్రెంగా ల్దు.
ప్రపెంచవాాపతెంగా దాదాపు 70 దేశాలోోని 37 కోట్ో మెంది గిరిజనులు, సాథనికులు ఉన్నారని అెంచన్న. అెంటే ప్రపెంచ జన్నభాలో
దాదాపు ఐదు శాతెం మెంది భూమి ఆధారిత జీవవైవిధ్ాెంలో 80 శాతానిా రక్షిసుతన్నారనామాట్. బ్దధ్ాతాయుతెంగా జీవిెంచడెం,
ప్రకృతితో ఇచిచపుచ్చచకోవడెం, సామరసాెంగా వావహరిెంచడెం గిరిజనుల సెంసకృతి కాగా.. ఆధిపతా సమాజ్ఞల విలువలు దీనికి
భినామైనది.
ఆరికటిక్స నుెండ దక్షిణ పసిఫిక్స వరకు ఆయా దేశాలు ల్దా ప్రెంతాలోో భినా సెంసకృతలు, జ్ఞతల ప్రజలు వచచెందుకు
ముెందుగాన అకకడ నివసిసుతనా వార్ప సాథనికులు అనాది సాధారణ నిరాచనెం.యుదధెం, ఆధిపతాెం, సిథరపడట్ెం వెంటి అనక
చరాల దాార ఇతర ప్రెంతాల నుెంచి వచిచన వార్ప సాథనికులపై పెతతనెం సాధిెంచగలిగార్ప.
అయితే సాథనికుల జన్నభా ప్రపెంచ జన్నభాలో ఐదు శాతెం మాత్రమే అయిన్న వార్ భూమి ఆధారిత జీవవైవిధ్ాతలో 80 శాతానికి
రక్ష్కులుగా ఉన్నార్ప. ఉదాహరణకు.. పెర్ప దేశెంలోని కుస్క ప్రెంతెంలో ఉెండ కూాచ్చహా ప్రజలు అకకడ పెండ దాదాపు
1400 రకాల బెంగాళ్దుెంప వెంగడాలను పరిరక్షిసూతెండట్ెం గమన్నరహెం. వీర్ప ఈ పని చయని పక్ష్ెంలో ఈ వెంగడాలోో అధికెం
ఇపుటికే అెంతరిెంచిపోయి ఉెండవి.
సైన్స గురితెంచని అనక జ్ఞతల మొకకలు, జెంతవులు, కీట్కాలు ప్రకృతిలో ఇెంకా మిగిల్ ఉన్నాయి. ఈ జీవవైవిధ్ాతలో
అతాధికెం సాథనిక ప్రజలకు చెందిన పూరీాకుల భూమిలోన కనిపిసుతెంది. వీటితో కలిసి సామరసా పూరాకెంగా జీవిెంచడెం
ఎలాగ్ల యుగాలుగా సాథనిక సెంసకృతలకు తెలుసు. అెంతేకాకుెండా.. వీటి పరిరక్ష్ణ, పునర్పదధరణకు సెంబెంధిెంచిన విలువైన
జ్ఞానెం కూడా వీరి వదేి ఉెంది. దేశీయ సెంసకృతలు ప్రకృతికి అనుగుణెంగా జీవిెంచగలిగాయి. సహస్రాబ్దిలు, మరియు
పరావరణ వావసథలను పరిరక్షిెంచడెం మరియు పునర్పదధరిెంచడెం మరియు జీవవైవిధాానిా పెెంపొెందిెంచడెం కోసెం విలువైన
జ్ఞాన్ననిా కలిగి ఉెంటాయి.
అభివృదిధ కారాక్రమాల కారణెంగా సాథనికులు తమ పూరీాకుల నలను, జీవనోపాధులను కోలోువాలిసన పరిసిథతి ఏరుడెంది. ల్దా
వీర్ప వాతావరణ మార్పు సెంబెంధిత విపతతలు ప్రభావెం కారణెంగా వాతావరణ శరణర్పథలుగా మారిపోవాలిస వచిచెంది.
అమెరికా రష్ట్రమైన అలాసాకలో సముద్ర మటాటలు, కారిచచ్చచలు పెరిగిపోతనా కారణెంగా ఇకకడ అతాధిక సెంఖ్ాలో ఉనా
సాథనికులోో కొెందరిని ఇతర ప్రెంతాలకు తరలిెంచాలిస వచిచెంది.
శతాబ్దిలుగా వివక్ష్కు గురవుతెండట్ెం, వలసరజ్ఞాల ఏరుటు వెంటి కారణల వలో సాథనికేతర్పలతో పోలిసత సాథనికులు కటిక
దారిద్రాెంలో ఉెండెందుకు మూడు రటుో ఎకుకవ అవకాశాలున్నాయి. జీవవైవిధ్ాతలో ఏరుడన ఈ సెంక్షోభెం వీరి భవిషాతత,
ప్రతేాకమైన సెంసకృతి, జ్ఞాన వావసథలు, భాషలు, ఉనికిల భవిషాతతోనూ ముడపడ ఉెంది.