Changes

 

 

== 1. Streszczenie problemu ==

== Streszczenie problemu ==

=== Jaki będzie świat w roku 2050? ===

=== Jaki będzie świat w roku 2050? ===

Powodzie, susze, fale upałów i huragany również miały miejsce przed zmianą klimatu, ale eksperci i ekspertki w dziedzinie klimatu mówią nam, że zmiany klimatu zwiększają prawdopodobieństwo i intensywność tego rodzaju „ekstremalnych warunków pogodowych”, narażając miliony ludzi na utratę domów, śmierć czy obrażenia bądź brak wystarczającej ilości jedzenia lub czystej wody zdatnej do picia.  

Powodzie, susze, fale upałów i huragany również miały miejsce przed zmianą klimatu, ale eksperci i ekspertki w dziedzinie klimatu mówią nam, że zmiany klimatu zwiększają prawdopodobieństwo i intensywność tego rodzaju „ekstremalnych warunków pogodowych”, narażając miliony ludzi na utratę domów, śmierć czy obrażenia bądź brak wystarczającej ilości jedzenia lub czystej wody zdatnej do picia.  

== 2. Czym jest kryzys ekologiczny? ==

== Czym jest kryzys ekologiczny? ==

''Jaki wpływ ma działalność człowieka na inne gatunki, z którymi dzielimy naszą planetę? W tej sekcji przyjrzymy się, dlaczego bioróżnorodność jest tak ważna dla zdrowia i dobrego życia, a także poruszymy rolę rdzennej ludności na całym świecie.''

''Jaki wpływ ma działalność człowieka na inne gatunki, z którymi dzielimy naszą planetę? W tej sekcji przyjrzymy się, dlaczego bioróżnorodność jest tak ważna dla zdrowia i dobrego życia, a także poruszymy rolę rdzennej ludności na całym świecie.''

Ze względu na wielowiekową historię marginalizacji i kolonizacji, ludy tubylcze są prawie trzy razy bardziej narażone na życie w skrajnym ubóstwie niż ich nierdzenni odpowiednicy . Kryzys bioróżnorodności wiąże się również z przyszłością tych wyjątkowych i zróżnicowanych kultur, systemów wiedzy, języków i tożsamości.   

Ze względu na wielowiekową historię marginalizacji i kolonizacji, ludy tubylcze są prawie trzy razy bardziej narażone na życie w skrajnym ubóstwie niż ich nierdzenni odpowiednicy . Kryzys bioróżnorodności wiąże się również z przyszłością tych wyjątkowych i zróżnicowanych kultur, systemów wiedzy, języków i tożsamości.   

== 3. Dlaczego przeżywamy kryzys klimatyczny i ekologiczny? ==

== Dlaczego przeżywamy kryzys klimatyczny i ekologiczny? ==

''W tej części przyjrzymy się, w jaki sposób niektóre dominujące „światopoglądy” minionych stuleci ukształtowały stosunek do natury, który leży u podstaw obecnego kryzysu klimatycznego i ekologicznego.''   

''W tej części przyjrzymy się, w jaki sposób niektóre dominujące „światopoglądy” minionych stuleci ukształtowały stosunek do natury, który leży u podstaw obecnego kryzysu klimatycznego i ekologicznego.''   

Zdrowe środowisko to warunek wstępny zrównoważonej gospodarki. Powszechnie przyjmuje się, że produkcja gospodarcza – produkt krajowy brutto (PKB) – jako miara wzrostu gospodarczego musi być uzupełniona „bogactwem inkluzywnym” (suma wytworzonego kapitału ludzkiego i naturalnego), który uwzględnia zdrowie, środowisko i jest lepszym miernikiem tego, czy krajowa polityka gospodarcza jest/będzie zrównoważona dla dzisiejszej młodzieży i przyszłych pokoleń .  

Zdrowe środowisko to warunek wstępny zrównoważonej gospodarki. Powszechnie przyjmuje się, że produkcja gospodarcza – produkt krajowy brutto (PKB) – jako miara wzrostu gospodarczego musi być uzupełniona „bogactwem inkluzywnym” (suma wytworzonego kapitału ludzkiego i naturalnego), który uwzględnia zdrowie, środowisko i jest lepszym miernikiem tego, czy krajowa polityka gospodarcza jest/będzie zrównoważona dla dzisiejszej młodzieży i przyszłych pokoleń .  

== 4. Negocjacje międzynarodowe ==

== Negocjacje międzynarodowe ==

''Światowi przywódcy spotkają się jeszcze w tym roku w Glasgow, aby porozmawiać o zmianach klimatycznych, i w Chinach, aby dyskutować o kryzysie ekologicznym. W tej części dowiemy się, jakie są cele tych negocjacji i jak są one dotychczas realizowane.''

''Światowi przywódcy spotkają się jeszcze w tym roku w Glasgow, aby porozmawiać o zmianach klimatycznych, i w Chinach, aby dyskutować o kryzysie ekologicznym. W tej części dowiemy się, jakie są cele tych negocjacji i jak są one dotychczas realizowane.''

Niezwykle ważne jest, aby rządy zaczęły dostrzegać interakcje między tymi dwoma zagadnieniami, jakimi są zmiany klimatu i utrata bioróżnorodności, oraz wspólnie opracowywały kompatybilne cele, zadania i działania.

Niezwykle ważne jest, aby rządy zaczęły dostrzegać interakcje między tymi dwoma zagadnieniami, jakimi są zmiany klimatu i utrata bioróżnorodności, oraz wspólnie opracowywały kompatybilne cele, zadania i działania.

== 5. Jaki jest wpływ zmian klimatycznych i kryzysu ekologicznego na… ==

== Jaki jest wpływ zmian klimatycznych i kryzysu ekologicznego na… ==

''W tej sekcji przyjrzymy się szerzej skali i skutkom zmian klimatycznych i kryzysu ekologicznego oraz ich wpływowi na zdrowie i dostępność środków do życia, ekosystemy i bioróżnorodność w wielu regionach na całym świecie. Skutki zmian klimatycznych będą mniej lub bardziej dotkliwe w zależności od poziomu podjętych obecnie działań.''

''W tej sekcji przyjrzymy się szerzej skali i skutkom zmian klimatycznych i kryzysu ekologicznego oraz ich wpływowi na zdrowie i dostępność środków do życia, ekosystemy i bioróżnorodność w wielu regionach na całym świecie. Skutki zmian klimatycznych będą mniej lub bardziej dotkliwe w zależności od poziomu podjętych obecnie działań.''

Wiele zmian spowodowanych przeszłą i przyszłą emisją gazów cieplarnianych jest nieodwracalnych i takie pozostanie przez stulecia lub nawet tysiąclecia, zwłaszcza zmiany w cyrkulacji oceanicznej, w pokrywach lodowych i w globalnym poziomie mórz.

Wiele zmian spowodowanych przeszłą i przyszłą emisją gazów cieplarnianych jest nieodwracalnych i takie pozostanie przez stulecia lub nawet tysiąclecia, zwłaszcza zmiany w cyrkulacji oceanicznej, w pokrywach lodowych i w globalnym poziomie mórz.

== 6. Scenariusze i ścieżki ==

== Scenariusze i ścieżki ==

''Jakie są różne scenariusze wzrostu temperatury i możliwe ścieżki łagodzenia zmiany klimatu w przyszłości, wyzwania oraz czekająca nas niepewność?''

''Jakie są różne scenariusze wzrostu temperatury i możliwe ścieżki łagodzenia zmiany klimatu w przyszłości, wyzwania oraz czekająca nas niepewność?''

=== A. Modele klimatyczne i prognozowane zmiany emisji gazów cieplarnianych i temperatury atmosferycznej ===

=== Modele klimatyczne i prognozowane zmiany emisji gazów cieplarnianych i temperatury atmosferycznej ===

„Modele klimatyczne” to zaawansowane symulacje komputerowe wykorzystywane do analizy przyszłego wpływu zmian emisji gazów cieplarnianych na klimat Ziemi. Można je również wykorzystać do zbadania, w jaki sposób polityki publiczne i technologie mogą być wykorzystane do łagodzenia zmian klimatu. Łagodzenie zmian klimatu odnosi się do wysiłków podejmowanych na rzecz ograniczenia lub zapobiegania emisji gazów cieplarnianych.

„Modele klimatyczne” to zaawansowane symulacje komputerowe wykorzystywane do analizy przyszłego wpływu zmian emisji gazów cieplarnianych na klimat Ziemi. Można je również wykorzystać do zbadania, w jaki sposób polityki publiczne i technologie mogą być wykorzystane do łagodzenia zmian klimatu. Łagodzenie zmian klimatu odnosi się do wysiłków podejmowanych na rzecz ograniczenia lub zapobiegania emisji gazów cieplarnianych.

• W scenariuszu „bardzo niskich” emisji, emisje CO2 gwałtownie spadają od początku lat dwudziestych XXI w. i osiągają poziom zerowy netto około roku 2050, a do końca stulecia obserwujemy wzrost ocieplenia o 1,0-1,8°C.

• W scenariuszu „bardzo niskich” emisji, emisje CO2 gwałtownie spadają od początku lat dwudziestych XXI w. i osiągają poziom zerowy netto około roku 2050, a do końca stulecia obserwujemy wzrost ocieplenia o 1,0-1,8°C.

=== B. Wyzwania i kompromisy ===

=== Wyzwania i kompromisy ===

We wszystkich scenariuszach nakreślonych przez Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu, ocieplenie o 1,5°C prawdopodobnie zostanie osiągnięte do 2040 r., co stanowi zwiększone ryzyko dla systemów przyrodniczych i ludzkich w porównaniu do chwili obecnej. Jednak nawet trzymanie się celu 2°C jest nadal bardzo zależne od poziomu emisji wytworzonych w ciągu następnej dekady i kwestii ocieplenia o 2°C da się uniknąć jedynie w scenariuszach niskiej emisji.

We wszystkich scenariuszach nakreślonych przez Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu, ocieplenie o 1,5°C prawdopodobnie zostanie osiągnięte do 2040 r., co stanowi zwiększone ryzyko dla systemów przyrodniczych i ludzkich w porównaniu do chwili obecnej. Jednak nawet trzymanie się celu 2°C jest nadal bardzo zależne od poziomu emisji wytworzonych w ciągu następnej dekady i kwestii ocieplenia o 2°C da się uniknąć jedynie w scenariuszach niskiej emisji.

Brak globalnej współpracy, a także utrzymywanie się i rozwój wysokoemisyjnego stylu życia to przeszkody w osiągnięciu stabilności wzrostu temperatury ograniczonego do 1,5°C. Gdyby wszystkie obecne zobowiązania w ramach Porozumienia Paryskiego dotyczące NDC, czyli wkładów ustalanych na poziomie krajowym, zostały spełnione, ograniczenie ocieplenia do 1,5°C  i tak nie doszłoby do skutku, a zamiast tego doprowadziłoby to do ocieplenia o około 3°C – daleko poza cele Porozumienia Paryskiego, a także daleko poza wszystko to, co uważa się za bezpieczne dla ludzkości.

Brak globalnej współpracy, a także utrzymywanie się i rozwój wysokoemisyjnego stylu życia to przeszkody w osiągnięciu stabilności wzrostu temperatury ograniczonego do 1,5°C. Gdyby wszystkie obecne zobowiązania w ramach Porozumienia Paryskiego dotyczące NDC, czyli wkładów ustalanych na poziomie krajowym, zostały spełnione, ograniczenie ocieplenia do 1,5°C  i tak nie doszłoby do skutku, a zamiast tego doprowadziłoby to do ocieplenia o około 3°C – daleko poza cele Porozumienia Paryskiego, a także daleko poza wszystko to, co uważa się za bezpieczne dla ludzkości.

=== C. Założenia dotyczące ujemnych emisji ===

=== Założenia dotyczące ujemnych emisji ===

Powyższe scenariusze niskich i bardzo niskich emisji opierają się na pewnym poziomie usuwania gazów cieplarnianych za pomocą technologii „ujemnych emisji” już w drugiej połowie wieku.

Powyższe scenariusze niskich i bardzo niskich emisji opierają się na pewnym poziomie usuwania gazów cieplarnianych za pomocą technologii „ujemnych emisji” już w drugiej połowie wieku.

Wielu naukowców obawia się, że obietnica przyszłych niesprawdzonych technologii, takich jak usuwanie CO2 z atmosfery, opóźni działania, które należy podjąć już dzisiaj, aby przeciwdziałać zmianom klimatu. W przeszłości potężne gałęzie przemysłu wykorzystywały tę obietnicę przyszłych technologii, aby uzasadnić dalsze korzystanie z paliw kopalnych . Technologie takie jak „wychwytywanie dwutlenku węgla” nie istnieją jeszcze na skalowalnym poziomie, dlatego pojawia się ważne pytanie, czy w ogóle można na nich polegać.

Wielu naukowców obawia się, że obietnica przyszłych niesprawdzonych technologii, takich jak usuwanie CO2 z atmosfery, opóźni działania, które należy podjąć już dzisiaj, aby przeciwdziałać zmianom klimatu. W przeszłości potężne gałęzie przemysłu wykorzystywały tę obietnicę przyszłych technologii, aby uzasadnić dalsze korzystanie z paliw kopalnych . Technologie takie jak „wychwytywanie dwutlenku węgla” nie istnieją jeszcze na skalowalnym poziomie, dlatego pojawia się ważne pytanie, czy w ogóle można na nich polegać.

=== D. Punkty krytyczne - Czy możemy przewidzieć, co będzie dalej? ===

=== Punkty krytyczne - Czy możemy przewidzieć, co będzie dalej? ===

Nawet najlepsza nauka nie może przewidzieć przyszłości z absolutną pewnością. Życie ze zmianami klimatu oznacza życie w niepewności . Jedna z tych niepewności dotyczy idei „punktu krytycznego”.  

Nawet najlepsza nauka nie może przewidzieć przyszłości z absolutną pewnością. Życie ze zmianami klimatu oznacza życie w niepewności . Jedna z tych niepewności dotyczy idei „punktu krytycznego”.  

Najbliższe 10 lat będzie miało decydujące znaczenie dla przystosowania się do zmian klimatycznych i łagodzenia ich skutków. Dobrze poinformowani o zagrożeniach i przyczynach zmian klimatycznych, będziemy mogli podejmować najlepsze decyzje w teraźniejszości, pomimo faktu, że nie będziemy mogli przewidzieć przyszłości ze stuprocentową pewnością. Zmiany klimatyczne zachodzą znacznie szybciej niż próby ich rozwiązania, a przeszłość nie jest wiarygodnym wskaźnikiem przyszłości . A to oznacza, że nasza przyszłość jest niepewna. Zrozumienie tego powoduje dyskomfort (poczucie, że rzeczy są poza naszą kontrolą), ale także stwarza okazję . Jeśli teraz podejmiemy działania, jest jeszcze czas, aby zapobiec temu kryzysowi.

Najbliższe 10 lat będzie miało decydujące znaczenie dla przystosowania się do zmian klimatycznych i łagodzenia ich skutków. Dobrze poinformowani o zagrożeniach i przyczynach zmian klimatycznych, będziemy mogli podejmować najlepsze decyzje w teraźniejszości, pomimo faktu, że nie będziemy mogli przewidzieć przyszłości ze stuprocentową pewnością. Zmiany klimatyczne zachodzą znacznie szybciej niż próby ich rozwiązania, a przeszłość nie jest wiarygodnym wskaźnikiem przyszłości . A to oznacza, że nasza przyszłość jest niepewna. Zrozumienie tego powoduje dyskomfort (poczucie, że rzeczy są poza naszą kontrolą), ale także stwarza okazję . Jeśli teraz podejmiemy działania, jest jeszcze czas, aby zapobiec temu kryzysowi.

== 7. Jakie działania są już podejmowane ==

== Jakie działania są już podejmowane ==

''Od Porozumienia Paryskiego minęło sześć lat. Jakie działania podjęły dotychczas kraje w celu ograniczenia emisji i utraty różnorodności biologicznej i co jeszcze należy zrobić?''

''Od Porozumienia Paryskiego minęło sześć lat. Jakie działania podjęły dotychczas kraje w celu ograniczenia emisji i utraty różnorodności biologicznej i co jeszcze należy zrobić?''

=== A. Transformacja energetyczna ===

=== Transformacja energetyczna ===

Jednym z najważniejszych działań następnej dekady będzie przestawienie wytwarzania energii elektrycznej na źródła odnawialne i odejście od paliw kopalnych. Jak dotąd rosnąca dostępność energii odnawialnej nie wyparła paliw kopalnych, ale przyczyniła się do wzrostu całkowitego zużycia energii .

Jednym z najważniejszych działań następnej dekady będzie przestawienie wytwarzania energii elektrycznej na źródła odnawialne i odejście od paliw kopalnych. Jak dotąd rosnąca dostępność energii odnawialnej nie wyparła paliw kopalnych, ale przyczyniła się do wzrostu całkowitego zużycia energii .

Poprawa i zwiększenie efektywności energetycznej może zmniejszyć emisje CO2 o 40 procent do 2040 r. Wymagałoby to zwiększenia wydajności w transporcie (na przykład samochody elektryczne), w gospodarstwach domowych (bardziej wydajne mieszkania i urządzenia) oraz w przemyśle. Gospodarstwa domowe na całym świecie mogłyby też zaoszczędzić ponad 500 miliardów dolarów rocznie na rachunkach za energię, zwiększając swoją efektywność energetyczną (energia elektryczna, gaz ziemny do ogrzewania i gotowania oraz paliwo do transportu) .

Poprawa i zwiększenie efektywności energetycznej może zmniejszyć emisje CO2 o 40 procent do 2040 r. Wymagałoby to zwiększenia wydajności w transporcie (na przykład samochody elektryczne), w gospodarstwach domowych (bardziej wydajne mieszkania i urządzenia) oraz w przemyśle. Gospodarstwa domowe na całym świecie mogłyby też zaoszczędzić ponad 500 miliardów dolarów rocznie na rachunkach za energię, zwiększając swoją efektywność energetyczną (energia elektryczna, gaz ziemny do ogrzewania i gotowania oraz paliwo do transportu) .

=== B. Konserwacja i odbudowa ===

=== Konserwacja i odbudowa ===

Kwestie zmiany klimatu, utraty bioróżnorodności, degradacji gleby oraz zanieczyszczenia powietrza i wody są ze sobą powiązane. Kluczowym wyzwaniem nadchodzących dziesięcioleci będzie rozpoznanie wzajemnie powiązanego charakteru tych problemów i upewnienie się, że działania mające na celu rozwiązanie jednego z nich nie będą miały niezamierzonych konsekwencji dla drugiego. Na przykład zastąpienie rodzimej roślinności uprawami monokulturowymi w celu zaopatrzenia w bioenergię , czy niszczenie ekosystemów w celu budowy infrastruktury energetyki odnawialnej .

Kwestie zmiany klimatu, utraty bioróżnorodności, degradacji gleby oraz zanieczyszczenia powietrza i wody są ze sobą powiązane. Kluczowym wyzwaniem nadchodzących dziesięcioleci będzie rozpoznanie wzajemnie powiązanego charakteru tych problemów i upewnienie się, że działania mające na celu rozwiązanie jednego z nich nie będą miały niezamierzonych konsekwencji dla drugiego. Na przykład zastąpienie rodzimej roślinności uprawami monokulturowymi w celu zaopatrzenia w bioenergię , czy niszczenie ekosystemów w celu budowy infrastruktury energetyki odnawialnej .

Drobni rolnicy, w szczególności kobiety zajmujące się rolnictwem, odgrywają kluczową rolę w osiągnięciu zrównoważonego bezpieczeństwa żywnościowego i muszą być wzmocnieni i wzmocnione poprzez dostęp do finansowania, edukacji i szkoleń oraz informacji i technologii .  

Drobni rolnicy, w szczególności kobiety zajmujące się rolnictwem, odgrywają kluczową rolę w osiągnięciu zrównoważonego bezpieczeństwa żywnościowego i muszą być wzmocnieni i wzmocnione poprzez dostęp do finansowania, edukacji i szkoleń oraz informacji i technologii .  

=== C. Globalna świadomość ===

=== Globalna świadomość ===

Od czasu Raportu Specjalnego nt. Globalnego Ocieplenia o 1,5ºC (Special Report on Global Warming of 1.5ºC) wydanego przez Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu w 2018 r. oraz Oceny globalnej Międzyrządowej Platformy Naukowo-Politycznej ds. Różnorodności Biologicznej i Usług Ekosystemowych (IPBES) w ramach Global Assessment z 2019 r., globalna świadomość kryzysu klimatycznego i ekologicznego znacznie wzrosła.

Od czasu Raportu Specjalnego nt. Globalnego Ocieplenia o 1,5ºC (Special Report on Global Warming of 1.5ºC) wydanego przez Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu w 2018 r. oraz Oceny globalnej Międzyrządowej Platformy Naukowo-Politycznej ds. Różnorodności Biologicznej i Usług Ekosystemowych (IPBES) w ramach Global Assessment z 2019 r., globalna świadomość kryzysu klimatycznego i ekologicznego znacznie wzrosła.

Oprócz wywierania presji na rządy, aby podejmowały działania w zakresie zmian klimatycznych i korzystania z prawa głosu i z praw obywatelskich, jednostki mogą ułatwić globalną zmianę w kierunku niskoemisyjnej przyszłości poprzez indywidualne i obywatelskie działania. Jeśli chodzi o rolę jednostek w redukcji emisji dwutlenku węgla, ludzie w niektórych krajach mogą mieć większy wpływ na redukcję emisji niż w innych, mierząc poziom emisji CO2 na osobę i ich szerszy wpływ na społeczeństwo. Osoby w tych krajach wysoko emisyjnych mogą ułatwić globalną zmianę w kierunku niskoemisyjnej przyszłości poprzez zmianę diety (na przykład jeść mniej lub nie jeść w ogóle mięsa) i nawyków podróżowania (na przykład mniej latać lub mniej jeździć), unikanie marnowania żywności i innych zasobów oraz ograniczanie zużycia wody i energii. Te działania mogą również pomóc w ochronie i zachowaniu bioróżnorodności. Ludzie mogą także promować zmianę zachowań poprzez podnoszenie świadomości w swoich społecznościach oraz angażując się w działania społeczne i polityczne z wykorzystaniem najbardziej odpowiednich środków dostępnych dla społeczeństwa, w którym żyją .  

Oprócz wywierania presji na rządy, aby podejmowały działania w zakresie zmian klimatycznych i korzystania z prawa głosu i z praw obywatelskich, jednostki mogą ułatwić globalną zmianę w kierunku niskoemisyjnej przyszłości poprzez indywidualne i obywatelskie działania. Jeśli chodzi o rolę jednostek w redukcji emisji dwutlenku węgla, ludzie w niektórych krajach mogą mieć większy wpływ na redukcję emisji niż w innych, mierząc poziom emisji CO2 na osobę i ich szerszy wpływ na społeczeństwo. Osoby w tych krajach wysoko emisyjnych mogą ułatwić globalną zmianę w kierunku niskoemisyjnej przyszłości poprzez zmianę diety (na przykład jeść mniej lub nie jeść w ogóle mięsa) i nawyków podróżowania (na przykład mniej latać lub mniej jeździć), unikanie marnowania żywności i innych zasobów oraz ograniczanie zużycia wody i energii. Te działania mogą również pomóc w ochronie i zachowaniu bioróżnorodności. Ludzie mogą także promować zmianę zachowań poprzez podnoszenie świadomości w swoich społecznościach oraz angażując się w działania społeczne i polityczne z wykorzystaniem najbardziej odpowiednich środków dostępnych dla społeczeństwa, w którym żyją .  

== 8. Dystrybucja i uczciwość ==

== Dystrybucja i uczciwość ==

Niektóre państwa i regiony świata zaczęły emitować znaczną ilość CO2 wieki temu; inne rozpoczęły emisję stosunkowo niedawno. Jednym z powodów, dla których globalne roczne emisje obecnie rosną, jest szybki wzrost gospodarek wschodzących, zwłaszcza w Azji, na Bliskim Wschodzie oraz w Ameryce Środkowej i Południowej. Prawie cały wzrost emisji w tym stuleciu będzie pochodził z krajów rozwijających się .

Niektóre państwa i regiony świata zaczęły emitować znaczną ilość CO2 wieki temu; inne rozpoczęły emisję stosunkowo niedawno. Jednym z powodów, dla których globalne roczne emisje obecnie rosną, jest szybki wzrost gospodarek wschodzących, zwłaszcza w Azji, na Bliskim Wschodzie oraz w Ameryce Środkowej i Południowej. Prawie cały wzrost emisji w tym stuleciu będzie pochodził z krajów rozwijających się .

Kwestia zmian klimatycznych rodzi również pytania o odpowiedzialność pokoleniową. Starsze pokolenia najbardziej skorzystały na rozwoju gospodarczym w wyniku spalania paliw kopalnych, podczas gdy młodsze pokolenia będą ponosić – i już ponoszą – znaczne konsekwencje.

Kwestia zmian klimatycznych rodzi również pytania o odpowiedzialność pokoleniową. Starsze pokolenia najbardziej skorzystały na rozwoju gospodarczym w wyniku spalania paliw kopalnych, podczas gdy młodsze pokolenia będą ponosić – i już ponoszą – znaczne konsekwencje.

== 9. COP26 i nie tylko ==

== COP26 i nie tylko ==

Kryzys klimatyczny i ekologiczny są już z nami i pogarszają się, ponieważ emisje gazów cieplarnianych wciąż rosną, a ludzie nadal niszczą bioróżnorodność. Szkody spowodowane zmianami klimatu są gorsze niż oczekiwano dziesięć lat temu i są już odczuwalne na całym świecie. Aby utrzymać cel ograniczenia ocieplenia do maksymalnie 1,5°C w zasięgu ręki, potrzebne są znaczne redukcje emisji w latach 2020-2029, a także w kolejnych dekadach.

Kryzys klimatyczny i ekologiczny są już z nami i pogarszają się, ponieważ emisje gazów cieplarnianych wciąż rosną, a ludzie nadal niszczą bioróżnorodność. Szkody spowodowane zmianami klimatu są gorsze niż oczekiwano dziesięć lat temu i są już odczuwalne na całym świecie. Aby utrzymać cel ograniczenia ocieplenia do maksymalnie 1,5°C w zasięgu ręki, potrzebne są znaczne redukcje emisji w latach 2020-2029, a także w kolejnych dekadach.

== Słowniczek (kolejność alfabetyczna odpowiadała angielskim odpowiednikom poniższych pojęć) ==

== Słowniczek (kolejność alfabetyczna odpowiadała angielskim odpowiednikom poniższych pojęć) ==

'''Różnorodność biologiczna''': zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi.

'''Różnorodność biologiczna''': zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi.

'''<br />Wyrazy uznania'''

'''<br />Wyrazy uznania'''

Ta broszura informacyjna została stworzona, aby podsumować fazę uczenia się do Global Assembly.

Ta broszura informacyjna została stworzona, by dostarczyć odpowiednich informacji na etapie edukacyjnym podczas Global Assembly.

Komitet Wiedzy i Mądrości Global Assembly kierował procesem pisania niniejszej broszury. Celem tego komitetu jest upewnienie się, że faza uczenia się do Global Assembly jest oparta na dowodach. Komitet wybrał ramowe pytanie, nad którym Zgromadzenie GA będzie debatować, a także treść tej broszury informacyjnej.

Komitet Ekspercki Global Assembly koordynował pisanie niniejszej broszury. Celem tego komitetu jest upewnienie się, że faza uczenia się podczas Global Assembly jest oparta na dowodach naukowych. Komitet wybrał ramowe pytanie, nad którym Zgromadzenie GA będzie debatować, a także treść tej broszury informacyjnej.

Członkowie komitetu posiadają wiedzę ekspercką w zakresie: nauki o ziemi, zmiany systemów, inżynierii i geologii, wiedzy o ludności rdzennej, ekologii, nauki o klimacie, ekonomii środowiska, adaptacji klimatycznej i krajów wrażliwych, psychologii behawioralnej i poznawczej.

Członkowie komitetu posiadają wiedzę ekspercką w zakresie: nauki o ziemi, zmiany systemów, inżynierii i geologii, wiedzy o ludności rdzennej, ekologii, nauki o klimacie, ekonomii środowiska, adaptacji klimatycznej i krajów wrażliwych, psychologii behawioralnej i poznawczej.

* Professor Julia Steinberger, Ecological Economics, University of Lausanne, Szwajcaria

* Professor Julia Steinberger, Ecological Economics, University of Lausanne, Szwajcaria

Ta broszura informacyjna przeszła dwanaście iteracji. Została napisana przez dziennikarza Tarn Rogers Johns z dużą pomocą i informacją zwrotną od Claire Mellier. I została zredagowana przez Nathalie Marchant.

Ta broszura informacyjna przeszła dwanaście iteracji. Została napisana przez dziennikarza Tarna Rogersa Johns z dużym wsparciem od Claire Mellier. I została zredagowana przez Nathalie Marchant.

Opinie na temat pierwszych szkiców przekazali  Dr Lydia Messling, Will Bugler i Georgina Wade, specjaliści ds. komunikacji klimatycznej z grupy konsultingowej Willis Towers Watson, oraz partnerzy Global Assembly z Lab partners.

Opinie na temat pierwszych szkiców przekazali  Dr Lydia Messling, Will Bugler i Georgina Wade, specjaliści ds. komunikacji klimatycznej z grupy konsultingowej Willis Towers Watson, oraz partnerzy Global Assembly z Lab partners.