Community-Host
32
edits
Changes
Jump to navigation
Jump to search
Line 307:
Line 307: + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
Community:Information Booklet Turkish (Bilgi Kitapçığı Türkçe) (view source)
Revision as of 14:46, 16 December 2021
, 14:46, 16 December 2021no edit summary
Küresel işbirliği eksikliği ve yüksek karbonlu yaşam tarzlarının sürekliliği ve büyümesi, 1,5°C ile sınırlı sıcaklık artışının istikrarını sağlamanın önündeki engellerdir. Paris Anlaşması NDC'leri kapsamındaki tüm mevcut taahhütler yerine getirilecek olsaydı, ısınmayı 1,5°C ile sınırlamak yine de yeterli olmayacaktı<ref name=":21" /> ve bunun yerine Paris Anlaşması'nın hedeflerinin veya insanlık için güvenli kabul edilen her şeyin çok ötesinde, 3°C civarında ısınmaya yol açacaktı.
Küresel işbirliği eksikliği ve yüksek karbonlu yaşam tarzlarının sürekliliği ve büyümesi, 1,5°C ile sınırlı sıcaklık artışının istikrarını sağlamanın önündeki engellerdir. Paris Anlaşması NDC'leri kapsamındaki tüm mevcut taahhütler yerine getirilecek olsaydı, ısınmayı 1,5°C ile sınırlamak yine de yeterli olmayacaktı<ref name=":21" /> ve bunun yerine Paris Anlaşması'nın hedeflerinin veya insanlık için güvenli kabul edilen her şeyin çok ötesinde, 3°C civarında ısınmaya yol açacaktı.
==== C) Negatif emisyonlarla ilgili varsayımlar ====
Yukarıdaki düşük ve çok düşük emisyon senaryoları, yüzyılın ikinci yarısında “'''negatif emisyon'''” teknolojisi yoluyla bir miktar sera gazı uzaklaştırılmasına dayanmaktadır.
Birçok bilim insanı, CO2'nin atmosferden uzaklaştırılması gibi gelecekteki kanıtlanmamış teknolojilerin vaatlerinin, iklim değişikliğini ele almak için bugün yapılması gereken eylemleri geciktireceğinden endişe duyuyor. Geçmişte, güçlü endüstriler, sürekli fosil yakıt kullanımını haklı çıkarmak için geleceğin teknolojilerinin vaadini kullandı<ref name=":7" />. 'Karbon yakalama' gibi teknolojiler henüz ölçeklenebilir bir düzeyde mevcut değil ve bu nedenle teknolojilere güvenilip güvenilemeyeceği konusunda önemli sorular var.
==== D) Devrilme Noktaları - Bundan sonra ne olacağını tahmin edebilir miyiz? ====
En iyi bilim bile geleceği mutlak bir kesinlikle tahmin edemez. İklim değişikliğiyle yaşamak, belirsizlikle<ref name=":22">[https://gar.undrr.org/sites/default/files/gar19distilled.pdf 2019 Global Assessment Report on Disaster Risk Reduction] </ref> yaşamak demektir. Bu bölümde, iklimimizin geleceğine ilişkin belirsizlik örnekleri olarak geri bildirim döngülerine ve “devrilme noktalarına” bakıyoruz.
Bir bardak suyun devrildiğini hayal edin. Bardakta ne kadar su olduğuna bağlı olarak, bardağın o kadar eğildiği bir nokta olacaktır ki, su bardaktan dökülecektir. Su bardağı terk ettikten sonra, geri koymak imkansızdır.
İklim değişikliğinin birleşik etkileri, domino taşları gibi dünya çapında “çağlayan” geri dönüşü olmayan hasarlara yol açtığında, iklim devrilme noktaları “geri dönüşü olmayan noktalar”dır. Bir devrilme noktasına ulaşıldığında, birçok insan ve diğer yaşam formları için yaşanamaz bir gezegenin yaratılmasına yol açan bir dizi olay tetiklenir<ref name=":8" />.
IPCC, yirmi yıl önce devrilme noktaları fikrini ortaya attı. Olası bir devrilme noktası, kutup bölgelerindeki (Grönland ve Antarktika) kara buzunun erimesidir ve bu da zamanla deniz seviyesinin metrelerce yükselmesine neden olur. Modeller, '''Grönland buz tabakası'''nın, ancak uzun yıllar sonra olsa da, 1.5 °C'lik ısınmada sonunda yok olabileceğini öne sürüyor<ref name=":8" />. Temmuz 2021'de bir sıcak hava dalgası Grönland'ın ABD'nin Florida eyaletini bir günde 2 inç (5 cm) suyla kaplayacak kadar buz kaybetmesine neden oldu<ref>[https://www.reuters.com/world/europe/greenland-experienced-massive-ice-melt-this-week-scientists-say-2021-07-30/ Reuters]</ref><ref>[https://www.ipcc.ch/srocc/ IPCC Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate]</ref>. Kuzey Kutbu'nda deniz buzu şimdiden hızla küçülüyor, bu da 2°C'lik ısınmada bölgenin yaz aylarında büyük ölçüde buzsuz hale gelme olasılığının yüzde 10-35 olduğunu gösteriyor<ref>[https://www.ipcc.ch/srocc/chapter/chapter-3-2/ IPCC Special Report on Polar Regions]</ref>.
Bir başka olası devrilme noktası, bilinen 10 karasal türden birine ev sahipliği yapan Amazon gibi yağmur ormanlarının büyük ölçekli yıkımı ve bozulmasıdır. Bir Amazon devrilme noktasının nerede olabileceğine dair tahminler, yüzde 40 ormansızlaşma ile yüzde 20 orman örtüsü kaybı arasında değişiyor. 1970'den bu yana yaklaşık yüzde 17'si kaybedildi<ref name=":8" />, ve her dakika insan ormansızlaştırması nedeniyle geniş alanlar kaybedildi.
Buz tabakalarının erimesi, ormansızlaşma, permafrost'un erimesi ve okyanus dolaşımındaki değişiklikler (veya bunların bir kombinasyonu) gibi devrilme noktalarına yaklaşmak, bilim insanlarının “geri bildirim döngüsü” olarak adlandırdığı ve iklim değişikliğinin bir dizi etkiye neden olduğu bir döngü yaratır ve bu daha da fazla iklim değişikliğine neden olur.
Bunun bir örneği Kuzey Kutbu'nda bulunabilir. Sera gazı metan şu anda Arctic permafrost'ta “depolanıyor”. Küresel ısınma permafrostun erimesine neden olurken, depolanan metan atmosfere salınır ve daha fazla küresel ısınmaya yol açabilecek daha fazla sera gazı emisyonu ekler. Daha fazla ısınma, daha fazla eriyen permafrost ile sonuçlanır, durdurulması imkansız olabilecek bir kısır döngüde daha fazla ısınma ve daha fazla eriyen permafrost yaratmak için atmosfere daha fazla metan ekler.
Bu geri bildirim döngüleri “doğrusal değildir”, yani ani ve beklenmedik şekillerde hızlanabilirler ve bilimin tahmin edemediği bir şekilde ortaya çıkabilirler<ref name=":22" />. Bu belirsizlikler nedeniyle, büyük ölçüde yaşanmaz bir gezegende doruğa ulaşan geri dönüşü olmayan değişikliklere yol açan devrilme noktalarını tetikleme riski altında olmamız olasıdır<ref>[https://www.pnas.org/content/115/33/8252 PNAS Trajectories of the Earth System]</ref>.
Önümüzdeki 10 yıl, iklim değişikliğine uyum sağlamak ve iklim değişikliğini azaltmak için kritik olacak. İklim değişikliğinin riskleri ve nedenleri hakkında iyi bilgi sahibi olmak, geleceği kesin olarak tahmin etmenin hiçbir zaman mümkün olmayacağı gerçeğine rağmen, şu anda en iyi kararları vermemize yardımcı olur. İklim değişikliği, onu ele alma çabalarından çok daha hızlı gerçekleşiyor ve geçmiş, geleceğin güvenilir bir göstergesi değil<ref name=":22" />. İleriye dönük, gelecek belirsiz. Bu anlayış, rahatsızlık (kontrolden çıkmış şeyler hissi) ve aynı zamanda fırsat yaratır<ref name=":22" />. Şimdi harekete geçilirse, krizi önlemek için hala zaman var.
=== Sözlük ===
=== Sözlük ===